Fyra-bouwer AnsaldoBreda bood niet verreweg de goedkoopste trein aan. Bij de eerste offertes voor levering van een snelle trein voor de HSL-Zuid kwam het Franse bedrijf Alstom met een lager aanbod.

Dat schrijft de parlementaire enquêtecommissie die het debacle met de Fyra onderzocht in het eindrapport dat woensdag verscheen.

Vaak is gesuggereerd dat de NS koos voor het goedkope AnsaldoBreda uit Italië omdat er geen geld was voor treinen van een betere en duurdere fabrikant. De NS had het treinvervoer op de HSL-Zuid binnengesleept door een torenhoog bedrag (178 miljoen) op tafel te leggen. “De commissie ziet deze conclusie niet gestaafd door de documenten”, staat er in het rapport.

De aanvankelijke offerte van Alstom lag zo’n 9 miljoen euro lager dan die van AnsaldoBreda, terwijl de Fransen ook nog eens twaalf extra zitplaatsen per trein boden.

Bij de opstelling van de definitieve offertes krijgt AnsaldoBreda te horen dat zijn offerte duurder is dan die van de concurrent, waarna de Italianen met een nieuw ontwerp en een nieuwe prijs komen. Het verschil met Alstom is dan nog maar heel klein. “Er is dus geen sprake van dat AnsaldoBreda verreweg de goedkoopste trein aanbood.”

AnsaldoBreda voorgetrokken

De commissie vindt dat er "ernstige onregelmatigheden'' hebben plaatsgevonden bij de aanbesteding van de bouw van de treinen. Alstom is duidelijk in het nadeel bij concurrent AnsaldoBreda omdat de NS de Italianen voortrekt. Zo wordt AnsaldoBreda gevraagd om een snellere trein te bouwen zodat de afgesproken reistijd naar Brussel wordt gehaald. Maar de NS legt deze vraag niet voor aan Alstom.

Dat de Italianen na indiening van de definitieve offertes nog de gelegenheid kregen om hun ontwerp te wijzigen, is ook niet in de haak, vindt de commissie. Daardoor kwam AnsaldoBreda uit op de laagste prijs per zitplaats, wat het belangrijkste criterium was voor verlenen van de opdracht.

De conclusie luidt dat de NS grote steken heeft laten vallen bij de aanbesteding. "Met name treinenbouwer Alstom heeft hiermee geen eerlijke kans gekregen in de procedure."

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl